هدف از توسعه اجتماعی، ایجاد امکانات مادی، اقتصادی و اجتماعی برای کلیه افراد جامعه، افزایش دسترسی آنان به منابع حیاتی و توزیع عادلانه این منابع است. بنابراین می‌توان گفت هدف توسعه، ارتقای سطح زندگی و کیفیت زیست افراد جامعه و هماهنگی آن با جریان توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور است.

حضور جمعی مدیران ارشد سینمایی کشور در کرمان برای افتتاح شورای سینمایی این استان، فراتر از یک رویداد اداری، بازتاب تلخی از شکاف عمیق میان سیاست‌گذاری‌های فرهنگی ملی و واقعیت اجرایی در برخی استان‌های کشور بود. حضور رئیس سازمان سینمایی، رئیس بنیاد فارابی و رئیس انجمن سینمای جوانان کشور در این مراسم، در حالی بر اهمیت تمرکززدایی از پایتخت و توسعه متوازن سینما تأکید می‌کند که سیستان و بلوچستان همچنان در انتظار تحقق همین خواست بنیادین فیلمسازان خود سرگردان است.

از سفیدابه و ایست بازرسی کوله‌سنگی که رد می‌شوی، هرم سوزان فقر توی صورتت می‌زند و همه چیز بوی فقر می‌دهد. دکه‌های فروش بنزین و سوخت کنار جاده، ماشین‌های سوخت‌بری که با آخرین سرعت می‌تازند و عقب‌شان جوان‌ها با گالن‌های رنگ و روفته، آقتاب‌سوخته و در محاصره بنزین قابل اشتعال، به مرز خیره شده‌اند و کودکان پنج، شش ساله‌ای که از شدت فقر زیاد، دستان ماهری دارند، سوخت‌کشی می‌کنند و گالن گالن بنزین به ماشین‌ها می‌فروشند؛ فقر در این جاده بیداد می‌کند.

در شرایطی که فضای عمومی استان سیستان و بلوچستان، غبارآلوده به خشونت و ناامنی است و هر روز، خبری تازه بر ماتم و اندوه مردمان این خطه می‌افزاید، نقش بی‌بدیل فرهنگ و تکاپوی فرهنگی می‌توانست همچون نسیمی روح‌افزا، این هوای آلوده را تلطیف بخشد و بسترهای ضروری برای حیاتی متعالی و انسانی را فراهم آورد.

زاهدان به عنوان مرکز اداری و سیاسی استان، متر و معیار قضاوت میزان تکثر آرا و میزبانی از انواع نحله های فکری در چهارچوب قوانین کشور است. عمر کوتاه این شهر نوبنیاد و نقش اقوام مختلف در شکل گیری این شهر، حکایت از تعدد نحله های فکری و نگرش های مختلف دارد. این‌که یک شهر ظرفیت پذیرش گرایش های مختلفی را در چهارچوب قوانین کشوری دارا باشد یک حسن است و در صورت شکل گیری جامعه مدنی تحت قیمومیت نگرش های متفاوت، چند صدایی بر جامعه حاکم می‌شود و رشد و توسعه همواره حاصل تقابل و رقابت های سیاسی سالم است.

مورد مهمی که در بحث تقسیم استان سیستان و بلوچستان بدان اشاره نمی شود، امنیت است. بلوچستان به دلیل تفاوت مذهبی با حاکمیت چه در زمان پهلوی و چه جمهوری اسلامی، کمترین تعامل را داشته است. بلوچستان با پراكندگي جمعیت و علیرغم داشتن جمعیت جوان، اشتغال کافی ندارد و برای تامین معاش وابستگی به مرز پاکستان و قاچاق کالا و بعضا مواد مخدر دارد. برخی از این قاچاقچیان بسته به نوع کالا و خطراتش به تشکیل گروه های مسلحانه روی آورده و از طریق مبارزه با مرزبانان و نیروهای نظامی و انتظامی، اخبار ناامنی استان را به سایر مناطق کشور مخابره می کند.

یکی از مشکلات بارز جوامع توسعه نیافته و یا کمتر توسعه یافته، عدم امکان گفتگو ست. استان سیستان و بلوچستان هم به دلیل توسعه نیافتگی با این معضل جدی مواجه هست. سیاسی کردن فضای جامعه باعث شده نتوان بدون در نظر گرفتن سیاست به موضوعات غیر سیاسی ورود کرد و گفتمان کارشناسی با هدف تئوریزه کردن زیر ساخت ها داشت. وقتی سیاست به همه ارکان های ساختاری اجتماع چنگ می اندازد فرصت گفت و گو محدود می شود. هر مدل نقدی حتی نقد فرهنگ و گفتمان فرهنگی سازنده، به حساب نقد یک جریان سیاسی گذاشته می شود و افراد کمتری برای مشارکت پیشگام می شوند تا هزینه های احتمالی کمتری متحمل شود.

در این یادداشت سعی دارم دلیل عدم تأثیرگذاری رسانه ها بر روند توسعه، انتخابات و جلوگیری از رکود اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در استان را مورد واکاوی قرار دهم.

استان سیستان و بلوچستان به دلیل دوری از اتفاقات و رویدادهای مهم سیاسی، فرهنگی، اجتماعی در مرکز کشور، هنوز با همان نگرش طایفه ای و قومی به مسایل مهم از جمله انتخابات می نگرد و این موضوع به جای حل مشکلات استان، تبدیل به یک معضل بزرگ اجتماعی شده است.

مهمترین تصمیم تاریخی سیستان و بلوچستان که همان تقسیم به چهار استان است این روزها بلاتکلیف است، در خصوص ابعاد مختلف تقسیم به اندازه کافی گفتگو شده و موافقین و مخالفین دلایل خود را ابراز داشته اند.