چندی پیش با افزایش میزان مطالبات مردم و فشار افکار عمومی در زمینه حق آبه ایران از رودخانه هیرمند، وزیر امور خارجه خطاب به همتای افغانستانی خود عنوان کرد که در صورت عدم رهاسازی آب در رودخانه هیرمند، سطح روابط میان دو کشور کاهش می یابد، آیا چنین وعده محقق شد؟ مادامی که بدعهدی ها به طور مستمر تکرار می شود و علیرغم هشدارهای مقامات ایرانی، طرف افغانستانی به هشدارها اهمیتی نمی دهد و این دست از هشدارها در حد سخنرانی و مصاحبه باقی می ماند، بدون تردید این هشدارها در آینده هیچ تاثیر بازدارنده روی مقامات کشور طرف منازعه ندارد و اقتدار کشور را زیر سوال میبرد.
مادامی که دیپلماسی و مذاکره برای احقاق حق حقه جمهوری اسلامی ایران مطابق معاهده ۱۳۵۱ از کشور افغانستان تا کنون تاثیر چندانی نداشته، چرا از سایر ابزارها برای بازستاندن این حق استفاده نمی شود؟
انفعال دستگاه دیپلماسی با توجه به سیاست های آبی افغانستان، روز به روز زندگی را برای اهالی سیستان دشوارتر می کند. بارها در یادداشت های متعدد اعلام کردیم که سد سازی های کشور همسایه روی هیرمند و فراه نه تنها کشاورزی و شرب منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه این مسئله موجب افزایش میزان گرد و غبار در سطح منطقه می شود و علاوه بر سیستان، شهرستان زاهدان و بخش های از منطقه سرحد را تحت تاثیر قرار می دهد، متاسفانه تاکنون علیرغم پیگیری های این رسانه، نتایج هیچ پژوهشی از جانب وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست در قبال تاثیر سد سازی های افغانستان به ویژه سد بخش‌آباد بر روی ریزگرد ها منتشر نشده است، از نحوه ایراد سخن رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در کارگروه احساس تالاب هامون مشخص شد که در سفر اخیرش به زابل از ساخت سد بخش‌آباد مطلع شده و این مسئله نگرانی فعالان محیط زیست را افزایش داده که آیا اصلا پژوهشی در این باب انجام شده یا خیر، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان در نشست خبری خود اعلام کرد که چنین پژوهشی انجام نشده که جای نگرانی دارد.
تئوری سیستان بدون هیرمند صرفا کاربرد سیاسی و رسانه‌ای دارد، زیرا ریزگردهای سیستان توانایی دفن کردن هر گونه زیرساختی زیر تلی از ماسه را دارد، کاهش کیفیت زیست مردم حاصل از ریزگردها در منطقه سال‌هاست که مهاجرت مردم را رقم زده، بدون تردید افزایش ریزگرد ها روند خالی شدن سیستان از سکنه را سرعت می‌بخشد.
انفعال نمایندگان سیستان و بلوچستان و دستگاه های متولی برای تصمیم سازی و اخذ تصمیم کاربردی برای حل مسئله حق آبه دیر یا زود باعث کوچ غالب مردم از سیستان می شود و این مسئله تبعات امنیتی، اجتماعی و اقتصادی بسیاری برای کشور خواهد داشت.
نویسنده: فرشید عابدی
