سفر وزیر نیرو به همراه هیات کمیساریای آب هیرمند به کابل در حد مصاحبه پس از مجموعه جلسات ایده آل به نظر می رسید، با کمال تعجب وزیر نیرو و کمیسار آب هیرمند نه تنها هیچ واکنشی به مصاحبه سرپرست وزارت آب و انرژی هیات حاکمه افغانستان مبنی بر اینکه اجازه نخواهیم داد که آب رودخانه هیرمند به سمت گودزره منحرف شود، ندادند بلکه وزیر نیرو همان وعده نشدنی وزیر طالبان را به عنوان دستاورد سفر عنوان کرد. وزیر نیرو و هیات کمیسار آب ایران به گونه ای رفتار کردند که انگار از سامانه انحرافی بند کمال خان بی اطلاع هستند. اگر این سامانه اصلاح نشود آب هیرمند بدون هیچ دخالتی به سمت شوره زار گودزره منحرف می شود، حال سوال این است که چرا مشارکت دو کشور برای اصلاح بند کمال خان جز مطالبات هیات ایرانی و دستاوردهای سفر وزیر نیرو نبود؟ پس از سفر وزیر نیرو به کابل، باری دیگر سیلاب رودخانه هیرمند علیرغم وعده طرف افغانستانی به گودزره منحرف شد و سهم ایران از این سیلاب آب ناچیزی بود که به صورت دشتمال وارد سیستان شد، کاظمی قمی ورود این سیلاب ناچیز را ماحصل تعامل مستمر دیپلماتیک و بهره گیری از دیپلماسی عمومی عنوان کرد، اما نماینده ویژه رییس جمهور در امور افغانستان نسبت به تعصب مردم افغانستان نسبت به آب بی اطلاع بود و با این اقدام افکار عمومی را نسبت به این موضوع حساس کرد.
متاسفانه در حوزه دیپلماسی آب به ویژه حق آبه رودخانه هیرمند ردپای وزارت خارجه به چشم نمی خورد، وزیر امور خارجه صرفا به یک تماس تلفنی با همتای افغانستانی خود و دادن هشدار کاهش سطح روابط اکتفا کرد، اما پس از عدم پرداخت حق آبه توسط افغانستان این وعده نیز عملی نشد و افغانستان با خیال راحت به خلف وعده و تضییع حق جمهوری اسلامی ادامه داد.
پاسخ های سطحی سخنگوی وزارت امور خارجه نسبت به پرسش خبرنگاران در نشست های خبری هفتگی نشان از بی تفاوتی این وزارت خانه نسبت به حق آبه هیرمند و عدم انسجام دستگاه های متولی دیپلماسی آب دارد.
نهاد مجلس به عنوان ناظر نیز موضع انفعالی داشته و نمایندگان مجلس به ویژه اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تا کنون صرفا اقدام به مصاحبه با کارکرد سیاسی کردند، طرح سوال از وزاری خارجه و نیرو نیز تا کنون تغییری در روند دیپلماسی آب ایجاد نکرده است و وزرا با دادن وعده، حق آبه را به آینده موکول کردند.
گفتمان رسانه ای مبتنی بر تغییر رویکرد دیپلماسی در قبال افغانستان و استفاده از اهرم های فشار برای گرفتن حق آبه هیرمند رویکرد منطقی است که تا کنون دولت نسبت به آن بی تفاوت بوده، نمایندگان مجلس و برخی از اعضای کمیسیون امنیت ملی برای تصمیم سازی این مهم به جز انجام مصاحبه پیرامون این موضوع دغدغه عملی از خود نشان ندادند.
به حداقل رسیدن ذخایر آب چاه نیمه های سیستان بدون تردید افزایش مهاجرت،خالی شدن منطقه از سکنه، مشکلات زیست محیطی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی را به دنبال خواهد داشت. دیپلماسی دولت سیزدهم در قبال افغانستان معضل گرفتن حق آبه را مرتفع نساخته، به گواه کارشناسان با توجه به شرایط کنونی افغانستان دو رویکرد استفاده از ابزارهای فشار و یا مشارکت ایران در توسعه افغانستان می تواند راهگشای مسئله آب سیستان باشد.
فرشید عابدی
مطالب مرتبط:
با بهره‌برداری بند کمال خان، زنگ خطر بحران آب در سیستان به صدا در آمد/ چرا پس از گذشت دو سال از آبگیری بند کمال خان، طرح تامین آب پایدار برای سیستان اجرا نشد؟
وزارت نیرو درباره بند کمال خان چه اقدامی انجام داده است؟ / برای پیشگیری از تکمیل سد بخش آباد چه برنامه ای دارد؟
کاظمی قمی دوباره با تحریک افکار عمومی افغانستان، حق آبه هیرمند را با اما و اگر مواجه کرد
ادعای کریمی قدوسی مبنی بر اصلاح مسیر هیرمند، افکار عمومی را از استیضاح وزیر خارجه منحرف نکند
