نخستین رویداد فرهنگی و هنری «بلوچ ایرانی؛ ایرانی سیستانی» به مناسبت بزرگداشت هفته سیستان و بلوچستان با حضور معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از مسئولان و هنرمندان در تهران برگزار شد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان گفت: غرفه‌های روستاهای دوستدار کتاب ژاله‌ای و اورنگ در سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران گشایش یافت.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان گفت: استاد غلامرضا عمرانی مولف، نویسنده و پژوهشگر سیستانی بیش از نیم قرن از عمر پر برکت خود را به فرهنگ غنی سیستان اختصاص داده‌اند و همین موضوع به تنهایی ایشان را به ستاره درخشان این حوزه مبدل ساخته است. 

در تاریخ هر جامعه گاهی مردان و زنانی ظهور می کنند که یک تنه بار فرهنگ، هنر و تاریخ یک قوم یا ملت را بر دوش می کشند، این فرهیختگان خورشیدهای روشن زمانه ی خویشند که هیچ گاه گرد خاموشی و فراموشی بر رخشارشان نمی نشیند، چه نقاط مبهم تاریخ و فرهنگ را روشن میسازند و رهبران جامعه ی خویشتنند. بی تردید استاد غلامرضا عمرانی یکی از مردان یگانه ی روزگار ماست که بر گردن ادبیات و فرهنگ ما حق بزرگی دارد.

اینک به یاد عزیزی می نویسم که هم عاشق شما بود ، هم غزل های حافظ را دوست داشت و هم شعرها و ترانه های مرا.  و اکنون غزل های حافظ و ترانه ها و شعر های من سراغش را از شما و زندگی می گیرند.

جامعه فرهنگ و هنر چنان در هم تنیده اند که چو عضوی به درد آورد روزگار ... دگر عضوها را نماند قرار و امروز اهالی قلم به واسطه عروج آسمانی و فقدان بانو معصومه سراوانی همسر استاد غلامرضا عمرانی، مردی از جنس فرهنگ و قلم داغداریم.

باز هم اگر گوش شنوائی در میان مسئولان فرهنگی استان سیستان و بلوچستان باشد، یادآور می‌شوم که این استان می‎تواند با تکیه بر دو عنصر اسطوره و ادبیات غنی این سرزمین، به همت شاعران و نویسندگانی که نامشان رفت، به قطب ادبی و فرهنگی ایران بدل گردد و در میان اقوام و طوایف و تیره‎های ایرانی جایگاهی رفیع و افتخارآفرین بیابد.

زبانشناس ادبیات و زبان فارس با بیان اینکه فردوسی گوهر وجودی ما ایرانیان را به ما نشان داد، گفت: ما از قبل اسلام خود هیچ اطلاعی نداشتیم، فردوسی به ما نشان داد که ما قوم و قبیله ای بودیم که سرفراز زیستیم و سرفراز خواهیم زیست.

دهه ی چهل خورشیدی که از راه رسید، نهال آموزش بر مبنای تعلیمات نوین که چهل سال پیش از آن، در سیستان غرس شده بود، اندک ثمری داد و به بیش از چهار سده زوال و انحطاط درازدامن فرهنگی منطقه ی سیستان پایان بخشید. افرادی چون استاد رئیس الذاکرین، غلامحسین کاظمی سیستانی، جواد محمدی خمک، امین ا... سرابندی، مزار گلستانه، غلامرضا عمرانی و... ریاحین دماغ پرور شجره ی آموزش و پرورش جدید در سیستان بودند. شادروان غلامحسین کاظمی، اولین سیستانی بود که با انتشار کتاب «ناله ی بلبل» طلسم چاپ کتاب را در سیستان شکست؛ کتابش البته به تقلید از گلستان شیخ اجل سعدی شیرازی نگاشته شده بود و حال و هوایی سنتی داشت، اما این ویژگی مانع از آن نمی شود که کاظمی را گشاینده ی راهی نو در عرصه ی فرهنگ استان بدانیم. راهی که کاظمی به سیستانی ها نشان داد، شوربختانه سال ها بی رهرو ماند، تا اینکه سال 1355 و 1356ش رئیس الذاکرین با نشر دو کتاب «عیدُک، جمازه سوار شب رو» و «کورنامه نیمروز» این راه را پی گرفت. در دهه ی چهل افرادی مانند امین ا... سرابندی، ملک بهجت کیانی و... هم البته مطالب و داستان هایی در مجلاتی همچون فردوسی و نشریه ی ندای زاهدان منتشر نمودند، اما چاپ کتاب در مقطع قبل از انقلاب، چندان در کانون رغبت فرهنگیان سیستانی قرار نگرفت.

این زبان شناس و استاد ادبیات گفت: درمورد ماهیت زبان گویش و لهجه سخن بسیار گفته شده و بسیاری از زبان شناسان نظریه داده اند، دلیل اوردند، منطقی و غیر منطقی آن را انتشار دادند. گاهی اتفاق می افتد، بخشی از یک مملکت مستقل می‌شود و یک دفعه هوس می کنند که همان گویش یا لهجه ی منطقه ی مسکونی خودشان را، زبان رسمی آن مملکت اعلام کنند.