گفت‌وگو و دیپلماسی؛ راه حلی برای تنش‌های آبی میان افغانستان و همسایگان
گفت‌وگو و دیپلماسی؛ راه حلی برای تنش‌های آبی میان افغانستان و همسایگان
یک نشریه ژاپنی در گزارش خود نوشت که طالبان برنامه‌‌ای را برای ارتقای زیرساخت‌های آبی خود دارد اما کشورهای همسایه افغانستان از وضعیت کنترل آب توسط این گروه راضی نیستند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دیار عیار،  مجله ژاپنی دیپلمات، در گزارش جدید خود نوشت که طالبان برای مواجهه با شرایط وخیم خشکسالی، برنامه بلندپروازانه‌ای را برای ارتقای زیرساخت‌های آبی خود در نظر دارد که موجب افزایش تنش‌ها با همسایگان این کشور شده است.

بر اساس این گزارش، همسایگان افغانستان از وضعیت کنترل آب توسط افغانستان راضی به نظر نمی‌رسند زیرا طالبان از موقعیت خود به عنوان کشور بالادست، برای حفظ منافع خود از این مسئله استفاده می‌کند. هرچند کابل فاقد توانایی فنی برای بهره برداری کامل از منابع آبی خود است، اما می‌تواند زندگی را برای همسایگان خود که از نظر آب به چالش کشیده شده‌اند، وخیم‌تر سازد.

در گزارش این نشریه آمده است: «بعد از دو سال خشکسالی پیاپی، بسیاری از مخازن آبی در سراسر افغانستان رو به اتمام است. به عنوان مثال، بند قرغه در حدود یک سوم سطح معمولی خود قرار دارد و مکان‌های توریستی محلی را مختل ساخته است و آبرسانی به کابل را محدود می‌کند. بسیاری از کشاورزان برای محصولات خود در فصل پیش‌رو نگران هستند. زراعت نیمی از تولید ناخالص داخلی افغانستان را تشکیل می‌دهد و ۸۵ درصد جمعیت در این بخش مشغول کار هستند».

بر اساس اطلاعات این گزارش، وزارت انرژی و آب افغانستان تاکنون پروژه‌های بی‌شماری را در دست دارد. در ۳ آوریل، این وزارت برنامه بیش از ۴۰۰ پروژه را برای سال آینده افغانستان اعلام کرد. این برنامه‌ها شامل اصلاح سد کمال خان در ولایت نیمروز و سدهای کوچکتر متعدد برای بهبود آبیاری و محدود کردن سیلاب خواهد بود.

از مهم‌ترین تلاش‌های طالبان کانال عظیم قوش تپه است. پروژه کانال ۲۸۵ کیلومتری که بیش از ۵۰۰۰ نفر و ۳۰۰۰ دستگاه تجهیزات ساختمانی در آن مشغول به کار هستند، در صورت تکمیل طبق طراحی، ۵۵۰۰۰۰ هکتار زمین را آبیاری خواهد کرد.

این نشریه توانایی طالبان برای تکمیل پروژه‌های اعلام شده را مورد تردید قرار داده است؛ زیرا در قدم اول جدول زمانی و جزئیات طرح ساخت و ساز برای اکثر پروژه‌ها نامشخص است. همچنین بسیاری از متخصصین افغانستان پس از به دست گرفتن کنترل طالبان این کشور را ترک کرده‌اند. از سوی دیگر نیز تعداد بسیار کمی از شرکای بین المللی مایل به تعامل با طالبان از جمله همکاری در پروژه‌های زیربنایی آب هستند و حملات تروریستی از جانب گروه داعش، سرمایه گذاران چینی را با سوالاتی نسبت به امنیت سرمایه در افغانستان مواجه ساخته است.

طبق بررسی‌های این مجله، ترکمنستان و ازبکستان از پیشرفت کانال قوش تپه در وحشت هستند زیرا آنها را از آب مورد نیازشان محروم می‌سازد. هر دو کشور با کمبود شدید آب مواجه هستند و رودخانه آمودریا نمی‌تواند ۱۰ میلیارد متر مکعبی را که کانال قوش تپه از آنها منحرف می‌سازد، تامین کند. علاوه بر این کشورهای آسیای مرکزی فاقد چارچوب معاهده‌ای برای حل این مسائل هستند.

پاکستان نیز فاقد چارچوب تنظیمی برای رودخانه کابل است که از افغانستان به رود سند می‌ریزد. این دو همسایه در سراسر خط دیورند هشت رودخانه مشترک دارند و کارهای بالادستی از لحاظ تاریخی باعث وحشت در اسلام آباد شده است.

این نشریه در قسمتی دیگر از گزارش خود مدعی شد که بزرگترین چالش طالبان با ایران است زیرا سد کمال خان سهم ایران از رودخانه هیرمند را بر اساس معاهده دوجانبه آب در سال ۱۹۷۹ مانع می‌شود.

به گزارش این نشریه ژاپنی، شاید گفت‌وگو و دیپلماسی بتواند تنش‌های بوجود آمده در مورد مسئله آب را کنترل کند.