چرای بی رویه دام و تردد وسایط نقلیه در بستر تالاب، ریزگرد های سیستان‌ را افزایش می دهد / سازمان محیط زیست در این قبال بسیار ضعیف، ناکارآمد و منفعلانه عمل کرده است
چرای بی رویه دام و تردد وسایط نقلیه در بستر تالاب، ریزگرد های سیستان‌ را افزایش می دهد / سازمان محیط زیست در این قبال بسیار ضعیف، ناکارآمد و منفعلانه عمل کرده است
فعال محیط زیست گفت: طی دو سال اخیر هیچ آبی از طریق هیرمند وارد تالاب نشده است با آبگیری نشدن، چرای بیش از حد دام و تردد وسایط نقلیه در بستر تالاب هامون پوشش گیاهی خصوصا در حاشیه جنوبی هامون سابوری در حال از بین رفتن است اگر این وضعیت ادامه یابد، تپه های ماسه ای وسیع موجود در منطقه که توسط درختان گز، بازمانده نی ها و دیگر گیاهان بوته‌ای مهار شده، در معرض فرسایش بادی قرار خواهد گرفت و موجب بروز طوفان های وحشتناکی در آینده نزدیک خواهد شد و چون در شمال سیستان واقع شده زندگی را برای ساکنین سیستان بسیار دشوار تر از امروز خواهد کرد.

غلامعلی غفاری مقدم روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار دیار عیار اظهار داشت: وضعیت تالاب هامون بسیار بحرانی است و اگر وضع به همین منوال پیش برود اثرات تخریب این زیست گاه منحصر به فرد در سال های آینده به معضل عظیم زیست محیطی نه تنها برای سیستان ایران بلکه برای افغانستان، زاهدان، میرجاوه و بخش هایی از پاکستان تبدیل خواهد شد.

وی به نقش نقش دام ها در فرسایش خاک اشاره کرد و افزود: دام های موجود در تالاب دو نوع هستند، نوع اول دام های محلی که گاو، گوسفند و بز را شامل می‌شوند که بازمانده گیاهان علفی مانند بونی و ریز (مرغ ) و … را از ریشه در می آورند و موجب می‌شوند خاک در معرض فرسایش قرار گیرد و به دلیل داشتن سم های سخت هنگامی که در سطح تالاب حرکت می کنند باعث از بین رفتن چسبندگی ذرات رس و پودر شدن خاک می شوند که با کوچکترین وزش باد عاملی برای افزایش ریزگردها می شوند.
وی بیان کرد: نوع دوم دام های وارداتی مانند شتر است که با خوردن سرشاخه های سبز گز و خار شتری یعنی دو گیاه سبز باقیمانده در تالاب باعث از بین رفتن آن ها می شوند و نیز به علت اسیدی بود زیاد ادرار آن در هر جا که اطراق کنند در آن منطقه دیگر گیاهی سبز نخواهد شد.
این فعال حوزه محیط زیست ادامه داد: از بین رفتن موانع درون دریاچه و یکدست شدن کف آن محیط خوبی را برای حرکت سریع و مسابقه وار وسایط نقلیه موتوری فراهم کرده که چون بیشترین رفت و آمد در مناطقی انجام می شود که فاقد پوشش گیاهی است، این حرکات موجب به هم خوردن پیوستگی ذرات رس و متعاقب آن پودر شدن خاک شود که با کوچکترین نسیمی باعث ایجاد ابری از گرد و غبار در هوا خواهد شد.
وی تصریح کرد: متاسفانه سازمان حفاظت محیط زیست که متولی اصلی نگهداری و بقای تالاب است، بسیار ضعیف، ناکارآمد و منفعلانه در این چندسال اخیر عمل کرده و در چند ماه گذشته این روند تشدید شده است، حدود ۲۰ میلیون مترمکعب آب از طریق رود بندان وارد گودال کرق جهاد شد، این رودخانه قبل از احداث این گودال وارد شیله برنگ می شد و پس از آبگیری بخش های جنوبی هامون سابوری وارد دریاچه می شد، پیشنهاد شد این آب را دوباره با هزینه اندک به این مناطق هدایت کنند تا پوشش گیاهی احیا شود تا هم علوفه برای دامداران فراهم شود و هم موجب مهار کانون های ریز گرد این منطقه شود، متاسفانه دست روی دست گذاشتند تا زمانی که این آب بدون هیچ استفاده ای تبخیر و گودال خشک شد هرچند اکنون افسوس می خورند.
وی خاطرنشان کرد: در سال گذشته هم حجم زیادی آب از طریق فراه رود وارد هامون سابوری شد که متاسفانه نتوانستند از آن آب استفاده کنند، بارها تذکر دادیم که از ورود شترهای وارداتی که متعلق به افردی خاص است و هیچ ارتباطی با مردم محلی ندارد جلوگیری کنند هرچند در گذشته گاهی در این رابطه اقدام می کردند، اما امروزه کاملا ورود شترها آزاد شده و هزاران نفر از آن‌ها در تالاب آزادانه مشغول تخریب هستند.
در شرایط حاضر باید چرای دام (گوسفند، گاو و بز) و حرکت وسایط نقلیه را در محدوده تالاب خصوصا هامون سابوری به شدت محدود کرد که این هم از وظایف محیط زیست است که تا کنون هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
غفاری مقدم با اشاره به نقش سازمان جنگل ها و منابع طبیعی، اظهار کرد: جنگل های گز در اکثر مناطق تالاب به دلیل نرسیدن آب در حال خشکیدن است، مردم از این گزها برای سوخت استفاده می کنند که وجود همین گزهای خشک هم در تثبیت ریزگردها موثر است و اکنون برخی از افراد با در آوردن این گزها ازکف تالاب و حمل آن ها به روستاهای حاشیه دریاچه نادانسته باعث ایجاد کانون های ریز گرد می شوند، متاسفانه منابع طبیعی فقط نظاره گر این تخریب است.
وی تاکید کرد: فرمانداری های نیمروز، هامون و هیرمند به عنوان تصمیم گیرنده های اصلی در حوزه خود می توانستند بهتر عمل کنند، برای مثال فرمانداری نیمروز با توجه به درخواست مردم برای انتقال آب کرق جهاد به حاشیه جنوبی هامون سابوری با همکاری سازمان محیط زیست و منابع طبیعی باید تصمیم گیری می کرد که متاسفانه تعلل کردند و این آب ارزشمند بدون استفاده هدر رفت، همچنین فرمانداران شهرستان های مذکور با همکاری جهاد کشاورزی که به دلیل خشکسالی این روزها کارمندانش بی کار شده اند در تهیه علوفه برای دامداران اقدام می کردند تا از ورود دام ها در این شرایط بحرانی به تالاب جلوگیری می شد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیار، مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان‌ و بلوچستان به تماس های خبرنگار دیار عیار پاسخ نداد.