طرح جامع تامین و انتقال آب شرب و صنعت استان های شرق کشور(سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی) از دریای عمان و سایر منابع جانبی، یکی از پروژه های مهم آبی استان و کشور است که علیرغم اجرای آن در استان، آب منطقه ای س وب هیچ نقشی در اجرا و مشاوره آن ندارد. کارفرمای طرح آب منطقه ای خراسان رضوی و مشاور، مهندسین مشاور طوس آب است. این طرح با سرمایه گذاری هفت بنگاه صنعتی و معدنی کشور، شامل مجتمع فولاد قاینات، پتروشیمی خراسان رضوی، معدن مس چهل کوره، طرح پتروشیمی چابهار_ایرانشهر، معدن سنکان خواف، مشهد مقدس حرم مطهر رضوی و معدن سنگ تربت حیدریه اجرا و به بهره برداری برسد.
از آنجا که هدف این طرح بهره برداری از آب خام در سواحل جنوبی استان است ضرورت طرح دو سوال را لازم می بینم. وقتی بنگاه ها، صنایع و معادن بزرگ کشور برای سرمایه گذاری به طرح تامین و انتقال آب ورود کرده اند بالطبع در پی سودآوری هستند. آیا محدوده قیمت فروش آب شرب به مردم و صنایع تعیین شده است؟ آیا آب منطقه ای استان سیستان و بلوچستان به عنوان متولی تامین آب استان و سیاستگذار اصلی در تعیین قیمت فروش نقش داشته است؟ اصلا قبل از تعریف پروژه، محدوده قیمت فروش مورد بررسی قرار گرفته و آب منطقه ای هم در جریان تصمیم گیری ها قرار گرفته یا نقش داشته است یا قرار است بعد پایان پروژه و بهره برداری برای قیمت فروش تصمیم سازی شود؟
و سوال اصلی اینکه هدف از اجرای این پروژه، تامین آب شرب و صنعتی سه استان شرقی کشور است اما آب خام از سواحل آبی استان سیستان و بلوچستان تامین می شود و به جز این استان به دو استان دیگر هم فروخته می شود. آیا از عایدی فروش، سهمی به آب منطقه ای استان سیستان و بلوچستان تعلق می گیرد؟
در هر روی شیرین سازی آب باعث پساب نمک می شود و اطلاعی از تبعات زیست محیطی در دست نیست و از آنجا که این طرح حتما پیوست زیست محیطی دارد انتظار می رود محیط زیست اقدام به انتشار جزییات موضوع کرده تا رسانه ها بر اساس حق بهره برداری از چرخش آزاد اطلاعات بر روی داده های کارشناسی مطالعه و تولید محتوا برای رفع نگرانی های احتمالی افکار عمومی کنند. استان سیستان و بلوچستان در کنار بهره برداری از برخی پروژه های آبی، شاهد تبعات منفی آن نیز بوده اند. ورود رسانه های محلی به چگونگی اجرای چنین پروژه هایی باعث می شود تا علاج واقعه قبل از ایجاد بحران های احتمالی شود.
سلطانعلی عابدی
مطالب مرتبط:
سد کهیر نمونه بارز سوء مدیریت آبی سیستان و بلوچستان
ترجیح کمیسار آب هیرمند، اجرای طرح انتقال آب از دریای عمان است؟
وقتی وزارت نیرو مشکل تامین منابع مالی ندارد، چرا تاکنون برای مشکلات آبی سیستان تمهیدی اندیشیده نشده است؟
لایروبی غیر اصولی فیدر یک معضل آتی چاه نیمه ها/ با تعدیل قرارداد ۵ ساله و افزایش ۲۵ درصد قرارداد، دستمزد پیمانکار به ۱۲۰میلیارد تومان هم خواهد رسید
