روز جهانی داوطلب، (۵ دسامبر) روزی که در تقویم جهانی برای احترام گذاشتن به انسانهایی ثبت شده که بیچشمداشت، بار کمبودها و آسیبهای اجتماعی را به دوش میکشند، در کشور ما هر سال آرام و بیسروصدا میگذرد.
در حالیکه سازمان ملل از سال ۱۹۸۵ این مناسبت را به عنوان موتور محرک توسعه اقتصادی و اجتماعی معرفی کرده، در فضای رسمی داخل کشور و استان سیستان و بلوچستان کمتر نشانی از آن دیده میشود، نه برنامهای، نه اطلاعرسانی مؤثری و نه حتی یک پیام ساده از سوی بسیاری از مدیرانی که دائما از ضرورت مشارکت اجتماعی سخن میگویند.
حقیقت اینجاست که داوطلبان ستونهای پنهان جامعهاند؛ همانهایی که در بحرانها، کنار خانوادههای آسیبدیده، کودکان بیسرپرست، سالمندان تنها، محیطبانان خسته، و حتی در پروژههای فرهنگی، آموزشی و امدادی بیادعا میایستند.
کاری که داوطلب انجام میدهد، تنها پر کردن یک کمبود نیست؛ بلکه ساختن مهارت، اعتماد اجتماعی و سرمایه انسانی است.
با این حال، بیتوجهی مسئولان به این روز جهانی، نشان میدهد هنوز ارزش این سرمایه اجتماعی درک نشده یا در اولویت قرار ندارد.
جامعهای که به داوطلبانش اهمیت نمیدهد، دیر یا زود هزینه آن را در بحرانها میپردازد.
در سطح جهانی، روز داوطلب فرصتی برای شناسایی نقش داوطلبان در تحقق اهداف توسعه پایدار است؛ اما در ایران، این روز تبدیل به یک «روز فراموششده» شده است. بخش عمده این خلأ، ناشی از نگاه تشریفاتی به مشارکت اجتماعی است.
تا زمانی که داوطلب صرفاً یک «نیروی کمکی» دیده شود، نه یک «کنشگر توسعه»، طبیعی است که مناسبت جهانی او نیز جدی گرفته نشود
این غفلت، نه تنها انگیزه نسل جوان را کاهش میدهد، بلکه شکاف میان سازمانهای رسمی و بدنه فعال اجتماعی را عمیقتر میکند.
حالا زمان آن رسیده که مسئولان از پشت میزها فاصله بگیرند و به جامعه داوطلبان نگاه دوبارهای بیندازند.
روز جهانی داوطلب، باید از یک مناسبت فراموششده، به یک روز ملیِ قدردانی و آگاهی تبدیل شود.
جامعهای که داوطلبانش را نمیبیند، سرمایه اجتماعیاش را خاموش میکند، اما جامعهای که آنها را بشناسد و حمایت کند، آیندهاش را بیمه کرده است.
نویسنده : پوریا جهان تیغی
