نورالدین آهی، مشاور رئیس‌جمهور در امور احزاب و تشکل‌ها در نشست با اصحاب رسانه سیستان و بلوچستان پیرامون انتصاب استاندار، مدعی شد که "دولت می‌توانست برای سیستان و بلوچستان یک استاندار سیاسی منصوب کند، اما روی این موضوع در دولت فکر شد و برای حل مشکلات استان، یک استاندار عمرانی انتخاب شد." در این یادداشت به نقد این ادعا می‌پردازیم. شاید بدنه دولت، درک درستی از واقعیات سیستان و بلوچستان پیدا کند.

نماینده ولی‌فقیه در سیستان‌ و بلوچستان با اشاره به تداوم خشکسالی 20 ساله و پیامدهای کمبود حق‌آبه هیرمند، خواستار بازنگری جدی در شیوه‌های حمایتی و تمرکز کمیته امداد بر توانمندسازی خانواده‌ها شد و تأکید کرد کمک‌های غیرهدفمند آسیب‌زا است.

امام جمعه شهرستان نیمروز گفت: پشت سیاست های اهمال کاری و پنهان کاری و امروز و فردا کردن‌های مقامات افغانستان در موضوع حقابه، سیاست معطل نگه داشتن و دل خوش کردن مسئولان ماست، سیاست خالی شدن مرزها از سکنه و آوارگی مردم است و بعضی مسئولان ما هم هر موقع طالبان مصاحبه می کنند و گفتار درمانی می کنند زودباور می‌کنند.

فرهاد شهرکی، نماینده سیستان در مجلس شورای اسلامی در واکنش به اظهارات وزیر صنعت و تجارت طالبان مبنی بر ادعای خلاف واقع خشکسالی در افغانستان و نداشتن انگیزه برای انحراف آورد رود هیرمند در صفحه شخصی‌اش نوشت: حق‌آبه هیرمند تعهدی حقوقی، فنی و قابل سنجش میان دو کشور است.

حکومت طالبان براساس رویکرد هیدروپلیتیک خود، اقدام‌به روایت‌سازی جعلی کرده که افکار جهانی را با خود همراه کند تا به بهانه خشکسالی و ... حقابه رودخانه هیرمند را نپردازد، وزیر صنعت و تجارت طالبان در سیستان نیز در همین چارچوب سخن گفت، اما فاجعه بزرگتر اینجا بود که کانال رسمی استانداری سیستان و بلوچستان به نشانه‌ی تایید سخنان وزیر طالبان، ویدئو ادعای وی را منتشر کرد! تا ناخواسته در زمین هیدروپلیتیک افغانستان بازی بخورد.

وزیر دادگستری گفت: پیگیری مشکلات و مسائل حقوقی، اقتصادی و خدماتی منطقه سیستان نیز در دستور کار دولت و وزارت دادگستری قرار دارد.

پژوهشگر دیپلماسی آب در صفحه شخصی‌اش نوشت: به دلیل منسوخ شدن رویکردها و ابزارهای کمیساران آب ایران و مدیران همیشه مدیر آن در حوزه آب های فرامرزی، همچنان با قطعیت می‌توان گفت که با سازوکار+ساختار+رویکرد فعلی، برگزاری نشست کمیساران آب بدون نتیجه بوده و همچون گذشته، بازی خوردن در زمین از قبل طراحی شده افغانستان و طالبان است.

وقتی مدیرکل روابط عمومی استانداری در نشست خبری از زبان مدیرعامل آب منطقه‌ای اعلام می‌کند که مسائل آبی محرمانه است و نمی‌توان درباره آن سخن گفت، در واقع شاهد تحریف خطرناکی از مفهوم امنیت ملی هستیم. این پاسخ مدیریت آب منطقه ای نه تنها پاسخی مطلوب نیست، بلکه فرار از پاسخگویی است که خود به تهدیدی علیه منافع ملی تبدیل شده است. اما پرسش اساسی این است که مرز میان محرمانه و غیرمحرمانه بودن اطلاعات آبی دقیقاً کجاست و چه کسی حق دارد این مرز را به دلخواه جابه‌جا کند؟

مدتی از انتصاب استاندار بومی و اهل سنت در سیستان و بلوچستان می‌گذرد؛ انتصابی که در ابتدا به‌عنوان نقطه عطف در تاریخ مدیریت استان معرفی شد، اما اکنون با گذر زمان، روشن شده که نه بومی بودن استاندار و نه شعارهای هم‌گرایی قومی و مذهبی نتوانسته گرهی از وضعیت بحرانی مردم سیستان باز کنند. آن‌چه امروز دیده می‌شود، تکرار همان الگوی همیشگی بی‌تفاوتی و عملکرد نادرست است؛ تنها چهره‌ها و اسامی عوض شده‌اند.

مناقشه آبی ایران و افغانستان از سال ۱۲۵۰ش با تجزیه سیستان موضوعیت پیدا کرد، از آن زمان تا سال ۱۳۵۱ در ادوار متخلف، معاهده‌های متعددی منعقد شد، اما به دلیل زیاده خواهی طرف افغان و احداث کانال‌های انحراف و انتقال آب، همواره ساکنان منطقه سیستان که عمدتا از راه کشاورزی، دامداری و صیادی ارتزاق می‌کردند، تنش‌های محلی را به کانون مناقشات دول ایران و افغانستان بَدَل می‌کرد.