در پی اشغال ولسوالی مزار شریف در روز ۱۷ مرداد سال ۷۷ توسط طالبان و حمله این گروه تروریستی به کنسولگری ایران در مزار شریف، منجر به شهادت محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری ایرنا در این شهر و هشت دیپلمات ایرانی شد، اشغال مزار شریف منجربه قتل عام شیعیان شد و ایران را تا یک قدمی جنگ با طالبان پیش برد، روز خبرنگار یادآور حال و هوای آن دوران و جنایات طالبان به تطهیر کنندگان است.

منابعی از طالبان روز گذشته از ۶ شرط برای حضور در نشست دوحه خبر دادند. این شرایط درحالی مطرح شده است که نمایندگان سازمان ملل و مقامات قطری از حکومت سرپرست برای حضور در سومین نشست دوحه دعوت کرده‌اند.

امروز روز جهانی آموزش است؛ روزی که در آن از نقش آموزش در صلح جهانی و توسعه پایدار تجلیل می شود و بر دسترسی بدون تبعیض به آموزش، تأکید می شود، اما در افغانستان زنان و دختران بیش از دو سال است که از آموزش و رفتن به مدرسه و دانشگاه توسط گروه طالبان محروم شده اند.

پس از حاکمیت مجدد طالبان، مبنا و اصول حکومتداری طالبان را فرامین مذهبی رهبر طالبان و برداشت‌های دینی عالمان به عنوان «احکام شریعت» تشکیل می‌دهد. در نبود یک قانون اساسی مدون، خطوط اساسی طالبان در عرصه حکومتداری، روابط خارجی و حقوق اساسی شهروندان افغانستان، نامشخص و مبهم است. از یک نگاه دیگر، تنها در صورت تدوین و انتشار قانون اساسی طالبان است که می‌توان پاسخ یقینی را در برابر این سؤال به دست آورد که آیا طالبان در دوره جدید از لحاظ فکری و حکومتداری تغییر کرده است یا خیر؟ اکنون که حکومت طالبان رسما اعلام کرده است که در حال تدوین قانون اساسی جدید برای افغانستان است، سه سؤال اساسی مطرح می‌شود که مبنای تدوین قانون اساسی جدید چیست؟ تدوین کنندگان این قانون از چه طیف‌هایی نمایندگی می‌کند؟ و پیامدهای عدم مشارکت دیگران در تدوین این قانون اساسی چه خواهد بود؟ این نوشتار به بررسی این موضوعات پرداخته است.

فرستاده ویژه سازمان ملل متحد برای افغانستان و رئیس یوناما، از سفر اخیر گروهی از علمای اسلامی از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی به افغانستان برای گفت و گو با طالبان با تمرکز بر آموزش دختران، حقوق زنان و نیاز به حکومت فراگیر استقبال کرد. به گفته او علمای اسلامی به طالبان تاکید کردند که این الزامات "یکپارچه برای حکومت اسلامی در سراسر جهان است.

برای ارزیابی حکومت طالبان در دو سال گذشته، موضوع‌ها و موارد مختلف می‌توانند به عنوان معیار موفقیت و یا ناکامی مورد بررسی قرار گیرند اما تجربه نشان داده است که معیارهای انتزاعی و یا فرعی برای بررسی حکومت عملکرد حکومت سرپرست افغانستان و چشم‌اندازهای پیش رو، کارآمدی لازم را ندارند. از این رو بر اساس تجربه به دست آمده، تلاش شده است که در این نوشته بر اساس چند فاکتور مشخص که در سرنوشت حکومت طالبان و مردم افغانستان نقش تعیین کننده‌ای دارند، کارکرد حکومت طالبان در دومین سال حاکمیت، مورد ارزیابی قرار گیرد.

امروز 17 مرداد به مناسبت شهادت محمود صارمي خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي به دست تروريست‌هاي طالبان در کنسولگري ايران در مزارشريف که در سال 1377 صورت گرفت «روز خبرنگار» نام گرفته است. علاوه بر اين خبرنگار، 8 ديپلمات ايراني که در کنسولگري مزارشريف مشغول کار بودند نيز به دست طالبان به شهادت رسيدند. عناصر سرکرده طالبان همواره تلاش کرده‌اند اين جنايت را به افراد خودسر نسبت بدهند ولي مشاهدات شاهدان عيني، دروغ بودن اين ادعا را به اثبات رسانده و قتل‌عام مردم مزارشريف و اين 9 ديپلمات و خبرنگار ايراني را به نام گروه تروريستي طالبان به ثبت رسانده است.