معاهده آب هیرمند بین ایران و افغانستان در سال 1351 (1973 میلادی) امضا شد که بر اساس آن، افغانستان موظف است سالانه 820 میلیون متر مکعب آب را به ایران تحویل دهد. این معاهده مهمترین سند حقوقی بین‌المللی در خصوص تقسیم آب هیرمند است و مبنای حقوقی مطالبات ایران محسوب می‌شود.

جنوب آسيا که براي تماميت ارضي و يکپارچگي کشورمان اهميت حياتي دارد، شامل دو کشور همسايه بلافصل يعني پاکستان و افغانستان و همچنين دو کشور بزرگ همسايه با واسطه، چين و هند مي‌شود. هر يک از اين کشورها جايگاه خاص خود را دارند.

وزیر امور خارجه در دیدار با سرپرست وزارت خارجه طالبان دو کشور را دارای سابقه تاریخی و فرهنگی عمیق دانست و گفت: ارتباطات اقتصادی ایران و افغانستان در سطح بسیار خوبی است و امیدوارم در این سفر روابط را هرچه بیشتر در جهت منافع ملی دو کشور و دو ملت گسترش دهیم.

مولوی عبدالکبیر، معاون سیاسی نخست وزیر طالبان مدعی شده که «عواملی در افغانستان وجود ندارد که روابط ایران و افغانستان را خراب سازد... مساله حقابه میان افغانستان و ایران با تفاهم حل شده است. اظهارات غیرمسئولانه در این خصوص می‌تواند بالای روابط دو کشور تاثیر منفی وارد کند.»

فرمانده مرزبانی سیستان و بلوچستان، تیراندازی مأموران ایرانی به اتباع افغانستانی را به شدت تکذیب کرد.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: سیاست خارجی دولت چهاردهم در قبال افغانستان تغییر خواهد کرد؛ چندی قبل با تعدادی از اعضای کمیسیون جلسه خوبی پیش از سفر به نیویورک با رئیس‌جمهور داشتیم، در این جلسه مباحث پیرامون ساماندهی به اتباع خارحی، مسائل افغانستان، نمایندگی ویژه در این کشور و عدم تمکین هیات حاکمه افغانستان در زمینه حقابه ایران از رودخانه هیرمند مطرح شد.

به دلیل دستخوش تغییر قرار گرفتن تمامیت ارضی ایران در تاریخ معاصر به دلیل قراردادهای بین المللی و ضعف اقتصادی و نظامی حکومت ها در برابر کشورهای صنعتی و همچنین وجود جمعیت غالب شیعه در کشور، ایران را در شرایطی قرار داده تا در کشورهای همسایه اش عمق استراتژیک قومی و مذهبی داشته باشد. محور این یادداشت بررسی ظرفیت و شرایط عمق استراتژیک ایران در افغانستان و پاکستان است. 

دبیر اجرایی کنفرانس بین‌المللی محیط‌زیست تالاب‌های بین‌المللی هامون با بیان اینکه در موضوع تالاب هامون و رودخانه هیرمند، عدم‌شفافیت و ناآگاهی‌های بسیاری وجود دارد گفت: تبعات و پیامدهای خشکیدگی تالاب‌های هامون فراتر از این است که در مرزهای سیاسی ایران و افغانستان محصور بماند.

آتوسا مومنی، رییس مرکز مطالعات پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی، با تشریح ابعاد مختلف میراث فرهنگی ناملموس فرهنگی و معنوی میان ایران و افغانستان، زبان فارسی را عنصری مرزنورد در پیوند دو کشور دانست. 

استاندار سیستان و بلوچستان گفت: اقتصاد افغانستان برای جمهوری اسلامی بسیار مهم است و هر آنچه اقتصاد افغانستان قوی شود انگار اقتصاد جمهوری اسلامی قوی شده است.