راه آهن چابهار _ زاهدان _ سرخس یکی از ابرپروژه‌هایی‌ست که برای توسعه اقتصادی کشور، تکمیل کریدور شمال به جنوب، سواحل مکران و استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان‌ها در حال تکمیل است. اگر چه که از دولت یازدهم تا کنون تلاش‌های زیادی برای تکمیل این پروژه شده، اما روند کُند پیشرفت فیزیکی آن و سرمایه‌گذاری چین بر روی بندر گوادر پاکستان و شبکه بزرگراهی این‌ کشور موجب شده که فرصت‌های طلایی ژئوپلیتیکی و ژئواکونومی این پروژه کم اثر شود و از طرفی چالش‌های طبیعی استان و بی توجهی به سایر مسیرهای ریلی به مقاصد مرزهای میرجاوه و میلک، توسعه اقتصادی از طریق راه آهن زاهدان به چابهار را به یک توهم بَدَل کرده است. زیرا تکمیل این پروژه با توجه به شرایط کنونی، منطقه جنوبشرق را صرفا روی کاغذ به توسعه می‌رساند.

استاندار سیستان و بلوچستان، نقش استان را در سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران کلیدی و راهبردی توصیف کرد و گفت: سیستان و بلوچستان، محور اتصال پاکستان به آسیای میانه و اروپاست.

رودخانه‌های فرامرزی علاوه‌بر اینکه یک منبع آب هستند، می‌توانند مکان‌های توسعه و تولید قدرت هم باشند و هویت فرهنگی را تعریف کنند. بنابراین، این منبع برای کشورها هم می‌تواند عاملی برای همکاری و هم منبعی برای مناقشه باشد و لزوماً مناقشه در مناسبات هیدروپلیتیکی نامطلوب نیست و گاهی می‌تواند حتی تسریع‌کننده‌ای برای شکل‌دهی به همکاری هم باشد. رقابت آب بین ایالات ساحلی، هرج‌ومرج‌های سیاسی در بالادست و عدم تخصیص معقول آب بین کشورهای ساحلی سبب شده است دور از انتظار نباشد که این حوضه به یکی از ناپایدارترین حوضه‌ها فرامرزی ایران تبدیل شود.

رایزن فرهنگی تاجیکستان در ایران در خصوص تنش آبی میان افغانستان با ایران و کشورهای آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان، گفت: در این حوزه تمدنی ما یک زبان داریم و دیپلماسی عمومی و اقتصادی می تواند به این امر کمک کند، حتما راه حلی یافت می شود.

درگیری‌های چند ماه اخیر میان مرزبانان طالبان و ارتش پاکستان منجربه انسداد مرزهای دو کشور و توقف مبادلات تجاری شده، این امر موجب شده که کالاهای مورد نیاز افغانستان به سمت بندرعباس سوق پیدا کند.

مراسم افتتاح بخش دوم و بهره‌برداری بخش اول کانال قوش تپه با حضور مقامات بلند پایه طالبان برگزار شد.

مصوبه اخیر مجمع عمومی سازمان ملل مشخصا حقوق محیط زیستی را در دسته حقوق بشر قرار داده، بخشی از سرمایه‌گذاری های بین المللی در بخش پروژه های آبی افغانستان، فجایع انسانی و زیست محیطی عدیده ای برجای گذاشته که مصداق بارز آن بند کمال خان و سد بخش‌آباد بر روی رودخانه هیرمند و فراه است. نقض حقوق بشر در حوزه معضلات زیست محیطی بارزترین پیامد سدسازی‌های افغانستان و ترکیه است که ضرورت پیگیری های تشکل های زیست محیطی و دولتی از سازمان‌های بین‌المللی و حقوق بشری را دو چندان می کند.

کلاف سردرگم ساختار دیپلماسی کشور در حوزه آب و مصائب زیست محیطی حاصل از سیاست های آبی کشورهای همسایه به ویژه افغانستان و ترکیه و حکمرانی نادرست آب، باعث بروز فجایع انسانی و زیست محیطی بسیاری را در کشور شده که اگر برای آن چاره‌ی اندیشیده نشود، در مناطق شرق، شمال شرق و غرب و شمال‌غرب کشور نیز تشدید می شود.

وزیر انرژی و آب دولت طالبان گفت، افغانستان با کشورهای آسیای مرکزی معاهده‌ای برای استفاده از آب آمو دریا ندارد، اما برای رفع نگرانی‌های آنها آماده گفتگو است.

کشورهای آسیای مرکزی با یک حقیقت اجتناب ناپذیر مواجه هستند: کمبود قریب الوقوع آب تحت الگوی مدیریت فعلی آب. در این بین، آغاز پروژه کانال آبی قوش تپه در افغانستان، چالش بزرگ دیگری را اضافه می‌کند که کشورهای آسیای مرکزی آمادگی لازم را برای مقابله با آن ندارند. نبود با توجه به شرایط موجود، پیش‌بینی می‌شود که ازبکستان تلاش خواهد کرد تا از طریق مشروعیت دادن به قدرت و اختیارات افغانستان در عرصه بین المللی، همکاری‌های خود را با این کشور تقویت کند. ازبکستان احتمالا از طریق توافق درباره یک سیستم تهاتری، سعی می‌کند در ازای تأمین برق افغانستان در فصل زمستان، عبور جریان‌های آبی را در فصل تابستان تسهیل کند. احداث خط آهن ترانس افغانستان، احتمالا ابزار دیگر تاشکند برای مذاکره با دولت افغانستان خواهد بود.