چاه های ژرف مهم‌ترین عامل خروج حقابه از دستور کار دولت/ نماینده حامی پروژه چاه ژرف، پاسخگوی خسارات آن هست؟
چاه های ژرف مهم‌ترین عامل خروج حقابه از دستور کار دولت/ نماینده حامی پروژه چاه ژرف، پاسخگوی خسارات آن هست؟
پروژه تحقیقاتی چاه ژرف در دولت یازدهم آغاز شد، اما پس از مدتی نماینده دوره دهم و یازدهم سیستان در مجلس این پروژه را به نام‌خود تمام کرد و حتی تحت عنوان بنیانگذار چاه های ژرف ایران با رسانه‌ها مصاحبه کرد. حال سوال این است؛ در شرایط اوج بحران آب سیستان، چاه های ژرف چه مشکلی از مردم را حل کرده است؟

علی اوسط هاشمی، استاندار وقت سیستان و بلوچستان در مصاحبه با دیار عیار عنوان که در زمان آغاز پروژه مطالعاتی چاه ژرف، هیچ کدام از نمایندگان سیستان در کارزار نبودند.
آبدهی پایین و شوری آب خروجی چاه ژرف دو عاملی است که با توجه به هزینه بالای حفاری و شیرین سازی، طرح را غیر اقتصادی میکند.

مقامات کشور که اطلاع چندانی از شرایط سیستان، نظام بهره‌برداری کشاورزی، اهمیت حقابه هیرمند و تالاب هامون ندارند و تنش آبی را در حد آب شرب فرض می کنند، مادامی که با پافشاری پروژه ای مانند چاه ژرف پیشنهاد شود، مقام متولی در شرایط تحریم و نیاز کشور به بازار افغانستان ترجیح می دهد با واگذاری اعتباری حدود هزار یا دو هزار میلیارد تومان مشکل آب سیستان را حل کند و حتی الامکان برای پیگیری حقابه از اهرم های فشار بهره نبرد، بدین ترتیب پرونده حقابه هیرمند از اولویت دستگاه‌های متولی خارج می شود.
چندی پیش محمد سرگزی، نماینده سیستان با انتقاد از عدم توجه به نظام اولویت در خصوص پروژهایهای آبی، عنوان کرد: بارها اعلام کردیم که پروژه آب ژرف، یک پروژه مطالعاتی است، ظلم آن جاست که ما تمام امید مردم در تامین آب شرب را به یک پروژه مطالعاتی گره بزنیم.
به گفته وی قرار است قریب به ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان در حوزه پروژه شکست خورده چاه ژرف هزینه شود و این مقدار اعتبار برای استحصال آب ژرف بلوکه شده است.
با توجه به شرایط تحریم، کاهش مبادلات اقتصادی و بلوکه شدن درآمدهای ایران در سایر کشورها، دولت با کمبود بودجه و نقدینگی برای تکمیل پروژه‌های زیرساختی مواجه شده و برخی پروژه‌ها را در قالب تهاتر نفت به پیمانکاران واگذار کرده است.
هم اکنون شرکت آب و منطقه ای برای تکمیل پروژه اضطراری انتقال آب از منطقه بندان و حتی پروژه انتقال آب تهلاب با مشکل کمبود بودجه برای خرید لوله مواجه شده، این در حالیست که به رغم این‌که برخی روستاهای سیستان به صورت سقایی آبرسانی می شود، به گفته نماینده سیستان ۲ و هزار ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای پروژه شکست خورده چاه ژرف بلوکه شده است!
اگر نظام‌اولویت به درستی انجام می شد و روی پروژه آب ژرف این قدر تاکید نمی شد، آیا مردم سیستان برای تامین آب شرب سالم و بهداشتی این قدر مضیقه می ماندند؟
بی ربط تربن مدیران تراز ملی به حوزه آب از جمله دبیرکل جمعیت هلال احمر کشور برای تکمیل پروپاگاندا رسانه ای را پای چای ژرف بردند تا اعتبار لازم را برای پروژه اخذ کنند، چرا از چنین ظرفیتی برای برجسته کردن مطالبه حقابه هیرمند بهره برده نشد؟
بحران آب در سیستان موجب شده برخی از دستگاه‌های متولی تامین آب شرب در امتداد رودخانه هیرمند نسبت به حفر چاه اقدام کردند، این مسئله باعث خشک شدن چاهک ها، از بین رفتن آب های زیرسطحی، متعاقب آن موجب خشک شدن پوشش گیاهی دشت سیستان و افزایش میزان گرد و غبار خواهد شد.
تاکید بر اجرای پروژه‌های مطالعاتی ارزشمند است، اما شرایط سیستان برای آزمون و خطا مناسب نیست.
اواخر تیرماه امسال جلسه ای تخصصی با محوریت حقابه هیرمند با حضور معاونین وزارت نیرو و خارجه در کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست برگزار شد، اما حبیب الله دهمرده در این جلسه برخلاف دستور کار جلسه به جای تاکید بر تامین حقابه هیرمند و ارائه راهکار برای استیفای این حق، از چاه ژرف گفت و با تذکر هیات رئیسه کمیسیون کشاورزی مبنی بر اینکه موضوع جلسه حقابه است و موضوعاتی مانند چاه ژرف، باید با حضور کارشناسان مرتبط طرح شود، مواجه شد.
چه کسی پاسخگوی خسارات این مسئله است؟