به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیار عیار، سلطانعلی عابدی در یادداشتی نوشت:
طالبان هنوز سرمست قدرت اند و درک درستی از موقعیت متزلزل خود و قوانین بین المللی پیدا نکرده اند، در حالی‌که افغانستان یک کشور مصرف کننده است و برای تامین نیازهای خود از جمله سوخت و انرژی به همسایگان محتاج است، در خصوص مسائل آبی با همسایگان پایین دست خود به مشکل خورده است، دو مشکل بزرگ افغان ها با جمهوری اسلامی ایران حقابه و تجاوز به مرزهای ایران در سیستان است، این دو مورد به تنهایی کافی ست تا روابط همسایگی به سردی گراید و تبدیل به تقابل شود.
مردم سیستان زندگی مشقت باری را پشت سر می گذارند و از دستگاه دیپلماسی ایران توقع دارند هر چه سریع‌تر از ابزارهای غیرکلاسیک جهت دریافت حقابه بهره ببرد. این طبیعی هست که ایران حرمت همجواری و همسایگی را نگه دارد و با همسایه خود ملایمت به خرج دهد تا روابط همسایگی به هم نخورد، از این رابطه هر دو کشور منتفع هستند و نیازهای دو کشور از مرز مشترک آنها تامین می شود، اما با این دهن کجی های طالبان، حرمت همسایه داری تا کی دوام می آورد؟
تفاوت نگاه سیستانی ها و پایتخت نشین ها نسبت به افغان ها و طالبان باعث شده تا میان افکار عمومی و دستگاه دیپلماسی فاصله افتد. سیستانی ها از سال های دور تاکنون با افغانستانی ها مراوده داشته و در هنگام حکومت چند دهه قبل طالبان به افغانستان آمد و شد داشته اند و با ساختار فکری، فرهنگی و سیاسی آنها آشنا هستند، با این روندی که طالبان در پیش گرفته اند دیری نمی پاید که دستگاه دیپلماسی یکپارچه متشکل از وزارت نیرو، وزارت امور خارجه، سایر ساختاهای دولت، مجلس شورای اسلامی و شورای امنیت ملی به حل و فصل بحران آب و درگیری های مرزی ورود کنند، سخن وزیر امور خارجه که اگر حقابه سیستان محقق نشود بر سایر همکاری های دو کشور تاثیرگذار می گذارد یک شروع خوب برای تغییر موضع ایران است.
طرح موضوع درگیری های مرزی افغانستان در جلسه ویژه کمسیون امنیت ملی گام مثبت دیگری بود که نهادهای تصمیم ساز و تصمیم گیر نسبت به وعده های افغانستانی ها بی اعتماد شده و به زودی شاهد تغییر رویکرد آنها با طالبان خواهیم بود.
تصاویر منتشر شده از سوی افغان ها در نزدیکی مرز ایران که با کیسه های سیمانی و دیوارهای بتنی باعث انحراف مسیر آب شده اند، تصویری ناخوشایندی توسط کسانی بود که تا چندین سال پیش میهمان ما بودند، همان کسانی که هنوز چندین میلیون نفرشان در ایران زندگی می کنند، سازمان حقوق بشری به محض جمع آوری و اخراج افاغنه از ایران صدایشان بلند می شود، اما همین سازمان ها در قبال انحراف آب به شوره زار سکوت کرده اند. اکنون آب پشت بند کمال خان است و امکان تامین حقابه وجود دارد. چند هفته بعد باز طالبان بهانه نبود آب را می آورند و بارش بعدی ممکن است چند ماه بعد اتفاق بیفتد و عرصه بر مردم سیستان تنگ تر شود. با توجه به کیفیت نامناسب آب آشامیدنی سیستان و تشکیل صف های طولانی برای تهیه آب آشامیدنی، مردم در مضیقه اند.
اگر نهادهای مختلف قدرت پی به وعده های دروغین افغان ها ببرند بلاشک از اهرم های فشار فراوانی که جمهوری اسلامی در اختیار دارد بهره خواهد بود. تجاوز به مرزهای و درگیری های مستمر موردی نیست که به راحتی بتوان از آن چشم پوشی کرد، طالبان به خوبی می دانند که مخالفین شان مبارزه مسلحانه علیه آنها را شروع کرده و در مدت روی کار آمدن آنها ۷۰۰ هزار فرصت شغلی را از دست داده اند، اقتصاد نابسامان افغانستان تحت سیطره طالبان منتظر یک تلنگر است که بحرانی و باعث اعتراضات گسترده شود، به نفع طالبان است تا اوضاع وخیم تر نشده حرمت همسایه داری را نگه داشته و از موقعیت بالادستی خود در خصوص آب به عنوان امتیاز بهره نبرد، تعهد به معاهده حداقل حق قانونی سیستانی هاست که به تاخیر انداختن آن پیامدهای ناگواری برای حاکمیت طالبان بر افغانستان در پی خواهد داشت. مرز سیستان آن‌قدر دارای اهمیت هست که دولت بیش از این حرمت داری نکند.
نویسنده: سلطانعلی عابدی
مطالب مرتبط:
طرف افغان برای گروکشی حق آبه را نمی پردازد
چرا وزارت خارجه اقدام قاطع و بازدارنده ای در قبال درگیری های مرز افغانستان انجام نمی‌دهد؟ | شاید عده ای می‌خواهند منطقه را نا امن جلوه دهند تا منافعشان با طرح رزاق به خطر نیفتد | چرا وقتی افغانستان حقابه ما را نمی‌دهد همچنان آب تصفیه ما به سمت افغانستان جاری باشد؟
هر آنچه در کربلای امام حسین (ع) بیان شده امروز در سیستان تجربه می کنیم
مهاجرت گسترده مردم مظلوم سیستان تمام معادلات منطقه را به هم می زند/ در زمینه حق آبه هیچ پاسخ منطقی و قانع کننده برای مردم سیستان نداریم
