سیل‌زدگانِ مقروض
سیل‌زدگانِ مقروض
اهالی مناطق سیل‌زدهٔ بلوچستان می‌گویند درحالی تمام زندگی‌شان از بین رفته است که هنوز بدهکار وام‌هایی هستند که سال گذشته برای توسعهٔ کسب‌وکارشان گرفته بودند.

دولت پس از سیلاب اسفند سال ۱۴۰۲ در جنوب استان سیستان‌وبلوچستان خسارت‌های سیلاب را برآورد کرد و به عادت معمول وعده‌ٔ جبران داد. با‌این‌حال، اهالی مناطق سیل‌زده می‌گویند خسارت‌ سیل‌های پیشین نیز برایشان جبران نشده است. کشاورزان و دامدارانی که زمین‌ها و دام‌هایشان را آب برده و محصولات کشاورزی‌شان از دست رفته است، می‌گویند هنوز به‌دلیل وام‌هایی که سال گذشته برای بازسازی چاه و ادوات کار گرفته‌اند، مقروض بانک‌ها هستند و نمی‌دانند چطور باید از پس بازپرداخت آن برآیند؛ آن‌هم‌ در شرایطی که تکلیف معاششان معلوم نیست. علاوه‌براین، شهروندان و روستانشینان این مناطق می‌گویند بهداشت اندک، تخریب چاه‌های فاضلاب در این شرایط آنان را مبتلا به بیماری پوستی کرده است که با گرمتر شدن هوا بدتر نیز خواهد شد. بااین‌حال، دانشگاه علوم‌پزشکی این استان و مرکز بهداشت و درمان این استان تاکنون طغیان یا همه‌گیری هیچ بیماری‌ ناشی از سیلابی را تأیید نکرده است.

بیش از یک ماه از سیل در جنوب استان سیستان‌وبلوچستان می‌گذرد و مطابق انتظار دیگر خبری از عملیات امداد و نجات نیست. حالا زمان بازسازی مناطقی فرارسیده که طی چند سال گذشته چندبار دیگر از سیلاب خسارت دیده‌اند. ۱۹ اسفند ۱۴۰۲، چند روز بعد از وقوع حادثه معاون امور بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اعلام کرد عملیات بازسازی واحدهای سیل‌زدهٔ سیستان‌و‌بلوچستان با تشکیل پرونده برای پرداخت تسهیلات وارد مرحلهٔ اجرا شده است و از برنامهٔ دولت برای تخصیص تسهیلات کم‌بهرهٔ ۳۵۰ میلیون تومانی به واحدهای تخریب‌شده و پرداخت ۸۰ میلیون تومان تسهیلات بلاعوض به مالکان واحدهای آسیب‌دیده از سیل خبر داد.

خبرگزاری دولت به‌نقل از «مجید جودی» نوشته بود: «درخصوص ارزیابی از میزان خسارت‌های وارده به واحدهای مسکونی در روستاها و شهرهای کوچک، با توجه به حجم بارندگی که در منطقه رخ داد و در یکصد سال اخیر بی‌سابقه بود، پیش‌بینی خسارت‌های گسترده‌تر در استان شده بود. اما با توجه به آنکه در سال‌های گذشته ۶۰ درصد واحدهای مسکونی جنوب سیستان‌وبلوچستان نوسازی و مقاوم‌سازی شد که این میزان مقاوم‌سازی شش درصد بالاتر از میانگین کشوری است؛ میزان خسارت به واحدهای مسکونی کمتر از پیش‌بینی‌ها بود.»

اهالی می‌گویند یک جور بیماری که خارش زیادی دارد افراد را مبتلا کرده است. افراد جوان خیلی اذیت نمی‌شوند، اما بچه‌ها و زنان و مردان پابه‌سن‌گذاشته و پیر خیلی آزار می‌بینند

به‌گفتهٔ جودی عمدتاً واحدهایی که تحت‌تأثیر بارندگی‌ها قرار گرفتند خانه‌های خشت‌وگلی بودند و طبق ارزیابی‌ها، حدود ۵۵۴ واحد احداثی و حدود دو هزار واحد نیازمند تعمیرات در مناطق سیل‌زده شناسایی شد: «برای واحدهای احداثی برنامه‌ریزی شده است تا ۳۵۰ میلیون تومان تسهیلات کم‌بهره به‌ازای هر واحد تخصیص یابد. همچنین، میزان تسهیلات بلاعوض برای هر واحد نیز ۸۰ میلیون تومان است که به‌زودی در دولت تصویب و ابلاغ خواهد شد. عملاً پرداخت تسهیلات با تشکیل پرونده‌ها از امروز در مناطق سیل‌زده از محل منابع بنیاد مسکن آغاز شده است. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی منتظر مصوبهٔ دولت نشده و عملیات بازسازی آغاز شده است. با مصوبه و ابلاغ پرداخت تسهیلات از سوی دولت، عملیات بازسازی سرعت بیشتری می‌گیرد.»

انباشت خسارات

حالا اما بسیاری از اهالی سیل‌زده در مناطق دوردست و روستاهای بسیار محروم می‌گویند خبری از دولت برای جبران خسارت نیست و هنوز نتوانسته‌اند آسیب‌های سیلاب‌های گذشته را جبران کنند. بنابراین، چشم امیدی به دولت برای جبران آنچه در سیلاب اخیر بر سرشان آمده ندارند.

«مرضیه میهن‌خواه»، دهیار روستای «الله نوبازار» در بخش پلان چابهار، بر جبران نشدن خسارت‌های پیشین تأکید می‌کند. او به «پیام ما» توضیح می‌دهد: روزهای اول کمک‌های بسیار زیادی آمد؛ چراکه مردم و خیران دست‌به‌کار بودند. یعنی آن نیازهایی که در روزهای بحران داشتیم، کمابیش تأمین می‌شد و این را مدیون همراهی مردم هستیم. اما حالا اوضاع فرق کرده است. آب از روستاها و خانه‌ها تخلیه شده است. باوجوداین، خانه‌های زیادی نشست کرده‌اند و ترک‌های بزرگ دارند. مردم در همان خانه‌ها مانده‌اند. چاه فاضلاب‌ها خراب شده. چاه‌های کشاورزی ریزش کرده است. محصولات کشاورزی از بین رفته و دام‌ها تلف شده‌اند. دولت باید برای جبران این شرایط فکری کند.»

میهن‌خواه می‌گوید اینکه تأکید می‌کنند بر دولت به این دلیل است مردم در این منطقه نه‌تنها پیش از سیلاب هم زندگی خوبی نداشتند بلکه بارها و بارها از سیلاب‌های پیشین هم متضرر شده‌اند و اگر توانی هم داشتند، اکنون دیگر امکان اینکه خودشان دست‌به‌کار شوند ندارند: «تلاش بسیار زیادی کردیم که بنیاد مسکن را متقاعد کنیم که همهٔ خانه‌های آسیب‌دیده از سیلاب ۹۸ را در فهرست جبران ضرر و زیان جای دهد، اما نشد. از آن سال تا سال قبل، هر بار که سیلاب آمد، مردم خودشان بودند و خودشان. حالا هم همین شرایط وجود دارد.»

ستاره حجتی