غم انگیزترین قسمت کنفرانس، عدم حضور مدیران آبی و بی ارتباط بودن پژوهش ها به مشکلات آبی سیستان و بلوچستان بود، در یک دهه گذشته آخرین نسل مدیران و کارشناسان خبره و اهل پژوهش به پایان رسید و امور آبی استان به دست مدیران و کارشناسان غیر علمی و کمتر اهل مطالعه افتاد که با اتمام دوره تحصیلات دانشگاهی فرصت مطالعه و تحقیق را نیافته اند.
در حوزه ای یا باید زیاد دانست یا اصلا ندانست. بیشترین خسارت به حوزه مدیریت های تخصصی و علمی، توسط کسانی اتفاق می افتد که مسائل را نیمه کاره می فهمند، اما فکر می کنند صاحب نظرند، این مسئله به حوزه آبی محدود نشده و در موضوعات اجتماعی و فرهنگی و کلا زیر شاخه های علوم انسانی نیز این گونه است.
با تغییر شرایط جوی و کاهش نزولات آسمانی، افزایش جمعیت زمین و نیاز بشر به زیر کشت بردن اراضی بایر، ضرورت تکوین علم مدیریت آب در چهار سوی کره خاکی احساس می شود. بی اطلاعی مدیران و کارشناسان بومی از اتفاقاتی که در سایر ملل در حوزه آبی می افتد باعث شده تا راه های تامین، نگهداری و انتقال به همان روش های کهنه و قدیمی محدود بماند. همیشه در اقصی نقاط جهان افرادی بوده اند که با بهره گیری از نبوغ شخصی، تحولی عظیم در تامین و ذخیره آب رقم زده اند. یکی از این پیشروها یک کشاورز ساده در ایالت فلوریدای آمریکاست. او با ابتکار شخصی، سیلابی که به دریا می ریخت را به هکتارها اراضی کشاورزی خود وارد کرد. اقدامی که در آن زمان از سوی دیگران دیوانگی تلقی شد. او با این ابتکار علاوه بر ذخیره آب برای مصرف کشاورزی، باعث تقویت سفره های زیر زمینی و جلوگیری از ریختن آب دریا شد. بعدها دولت آمریکا دریافت که این تصمیم بسیار شجاعانه و علمی بوده و آن‌را به سایر کشاورزان توصیه نمود. اکنون آمریکا، برای ایجاد زیرساخت ها و پمپاژ انتقال آب به زمین های کشاورزی و ساخت حوضچه برای تله اندازی وام می دهد. از آنجا که شرایط جوی بلوچستان با ایالت فلوریدای آمریکا شباهت دارد، این شیوه ارزش آزمایش در بلوچستان را دارد. اطلاع از چنین رویدادهایی باعث می شود الگوهای مناسب در اطراف جهان را برای توسعه مهندسی آب در سیستان و بلوچستان شناسایی کرد.
وقتی یک کنفرانس با موضوع مهم مهندسی آب هیچ دستاوردی برای مدیریت آبی استان ندارد و برگزاری اش انگار جنبه رفع تکلیف اداری و رزومه سازی دارد، علمی کردن مدیریت آبی استان باز هم به تاخیر می افتد.
در دولت جدید، بیش از هر زمان دیگری ضرورت تقویت مراکز علمی و پژوهشی احساس شده و رییس دولت از هر فرصتی بر استفاده از آرای نخبگان در مدیریت ها در کشور تاکید کرده است. متاسفانه در مقام عمل این هدف تامین نشده و بر عکس روز به روز فضای مدیریتی استان با مدیریت علمی فاصله می گیرد. این کنفرانس ها اگر هیچ حسنی نداشته باشند حداقل ماهیت غیر علمی مدیران را آشکار می کنند. عدم حضور مدیران آبی و نهادهایی که محور فعالیت آن‌ها با آب مرتبط است در کنفرانس ملی مهندسی آب در دانشگاه زابل، پرده از این واقعیت تلخ برداشت که مدیران استانی هیچ علاقه ای به این موضوعات ندارند. حال بدون نگرش علمی چگونه اهداف رییس دولت را تامین می کنند سوالی از اساس بی پایه است.
سال های مدیدی ست که مدیریت آبی استان از نگاه علمی فاصله گرفته و بحران آبی در شمال و جنوب استان، حکایت از این واقعه تلخ دارد. تزریق نگرش علمی به مدیران و کارآمد کردن ساختار اداری با توصیه، نصیحت و شعارهای تبلیغاتی امکانپذیر نبوده و لازم است در این باره نقشه راه تعیین شود. یک مدیر آگاه و علمی با حمایت وزارتخانه و پشتوانه رییس دولت می تواند مجموعه خود را به پژوهش و مطالعه پیرامون حوزه کاری اش تشویق و ترغیب نماید. با آیین نامه و سخنرانی های مناسبتی ره به جایی نخواهیم برد. حذف نگرش سیاسی در انتصاب مدیران حوزه های تخصصی مانند آب اولین گام برای تغییر است…
سلطانعلی عابدی
