عدم تعطیلی دستگاه‌های اجرایی منطقه سیستان و حتی مدارس در زمان توفان و افزایش میزان غلظت ذرات گرد و غبار در هوا انتقادی است که همواره نسبت به عملکرد مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان وارد است، مدیریت بحران استانداری در زمان طوفان صرفا به کاهش دو ساعته از زمان معین ادارات بسنده می کند. برخی از متولیان امر علت عدم تعطیلی دستگاه ها و مدارس در مواقع طوفان را تعدد روزهای بحرانی اعلام می کنند و با این توجیه سلامت مردم را به مخاطره می اندازند.
عدم توجه به هشدارهای هواشناسی موجب شده که ساکنان منطقه با وجود تحمل بیش از دو دهه فضای گرد و غبار، متحمل بیماری های تنفسی شوند و تردد بیماران زمینه ای در فضای گرد و غبار به دلیل عدم اتخاذ تدابیر از سوی متولیان امر، جانشان را در معرض خطر قرار می دهد؛ گواه این مدعا تعداد افرادی است که در زمان بحران گرد و غبار به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند و مدیرکل دفتر مدیریت بحران گویا هنری جز اعلام میزان مراجعه کنندگان به مراکز درمانی ندارد.
مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان باید برای پیش از بحران، حین بحران و پس بحران تدابیری اتخاد کند و برنامه داشته باشد. قطعا کاهش دو ساعت از زمان معین ادارات و اعلام میزان مراجعه کنندگان به مراکز درمانی جان اهالی سیستان را نجات نمی دهد.
قصور مدیریت بحران استانداری و محیط زیست استان در زمینه بهره گیری از زمان طلایی ورود سیلاب امسال تا زمان تبخیر شدن آن، برای پخش آب و مرطوب سازی علت مهم عدم کاهش میزان گرد و غبار در سیستان است که جا دارد دستگاه قضا عملکرد دستگاه‌های متولی قانونی هوای پاک را بررسی کند.
اگر مجموع میزان ورودی آب به تالاب هامون سابوری را در نظر نگیریم و صرفا میزان آب دپو شده در زهکش ادیمی را مدنظر قرار دهیم؛ ۲۰ میلیون مترمکعب آب در زهکش ادیمی امکان پخش آب در مساحت حدود ۲۰۰ هزار هکتار از بستر تالاب هامون به ارتفاع یک سانتی متر را در اختیار محیط زیست استان قرار داده بود؛ اما از این ظرفیت به نحو احسن استفاده نشد، این در حالیست که کارشناسان کانون‌های بحرانی تالاب هامون را حدود ۷۰ هزار هکتار تخمین می زنند. فقط آب درون زهکش ادیمی امکان مرطوب سازی حدود سه برابر کانون‌های بحرانی تالاب را فراهم می کرد. شرایط مادامی اسفناک تر می شود که میزان آب ورودی به تالاب مذکور به مراتب بیشتر از آب ذخیره شده در زهکش ادیمی بود و وجود کانال در تالاب هامون سابوری شرایط را پخش آب تسهیل می کرد!
در زمینه پخش آب و مرطوب سازی بستر تالاب هامون باید مداخله صورت گیرد و محدوده هایی در بستر تالاب تعریف کرد تا آب پمپاژ شده در چونگ ها تجمع نیابد. در این راستا چند سال قبل دانشگاه زابل طرح مطالعاتی برای ترازسنجی و تدوین نقشه های مورد نیاز با صرف بودجه قابل توجهی انجام داده است، حال باید اداره کل حفاظت محیط زیست استان پاسخ دهد که چرا از ظرفیت این کار مطالعاتی و آب موجود در تالاب به نحو مطلوب بهره نگرفته است؟
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان باید پاسخ دهد که در زمان ورود سیلاب به تالاب هامون چرا جلسه ستاد مدیریت بحران برای اتخاد تدابیر مناسب، برنامه‌ریزی و تامین اعتبار کردن طرح های مورد نیاز برای کاهش گرد و غبار در منطقه سیستان اقدام نکرده است؟
مردم سیستان شایسته بهترین شرایط زندگی هستند، به رغم بدعهدی همسایه نامهربان دوست و برادر افغانستان در زمینه معاهده دلتا، طبیعت شرایطی را برای تلطیف کردن شرایط در اختیار قرار می دهد، این دستگاه‌های متولی هستند که باید از اندک ابزارها با بهره گیری از تجربه موفق و دانش آن حوزه با مرطوب سازی کانون‌های بحرانی درون خاک ایران و قرق تالاب شرایط زیست را تلطیف کنند، بنابراین می طلبد که دستگاه‌های قضایی و نظارتی عملکرد اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان به عنوان متولی تالاب بین‌المللی هامون را بررسی کنند.
برای منشا خارجی گرد و غبار نیز باید با بهره گیری از ابزارهای سیاسی مانند مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل و سایر ابزارهای دیپلماسی گرد و غبار تدبیر شود، اما وجود منشا داخلی، موجب تشدید گرد و غبار و افزایش کانون های برداشت می شود، بنابراین نمی توان وضع فعلی را صرفا متوجه منشا خارجی گرد و غبار کرد. به نظر می رسد که این موضوع برای فرار از پاسخگویی طرح می شود.
فرشید عابدی
مدیرمسئول
مطالب مرتبط:
بررسی ترک فعل مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان ضرورت دارد
گرد و غبار سیستان؛ انفعال و ناکارآمدی یا بی برنامگی؟
فرصت اندک وجود آب در سیستان را دریابیم
کانون‌های بحرانی تالاب هامون باید مرطوب سازی شود/ ترک فعل متولیان گرد و غبار در کمیسیون های تخصصی بررسی می‌شود/ استاندار برای دستگاه های متولی گرد و غبار تنخواه تخصیص دهد
