در ویدیوی منتشر شده این نشست رییس شورای اسلامی شهر زاهدان به تسلط کامل مافیای زباله بر عرصه خدمات دهی شهری اشاره کرد.
واژه مافیا از خود تعریفی دارد که همگان از آن برداشت واحدی دارند. مافیا به افرادی اطلاق می شود که با بهره گیری از ثروت و جایگاه خود با زد و بند و رشوه در صدد ثروت اندوزی برآمده و نظام اجتماعی و نظم عمومی را به مخاطره می اندازند. امیدوارم مراد حسن سپاهی از مافیای زباله چنین چیزی نبوده باشد.
در هر روی موضوع خدمات شهری برای نگارنده انگیره ای ایجاد کرد تا با توجه به شناخت نسبی خود به موضوع ورود کرده، شاید در برون رفت بحران مفید واقع شود.
وقتی میان بیرون گذاشتن زباله و جمع آوری فاصله افتد، زباله گردها برای یافتن زباله های خشک قابل خرید و فروش، باعث ریخت و پاش زباله در معابر و روان آب ها شده و موجب ایجاد لجن در مسیل آب‌ها و بوی نامطبوع ناشی از گندیدگی و چشم اندازی نامناسب شهری می شود.
عدم هماهنگی معاونت خدمات شهر، سازمان پسماندپ شهرداری مناطق بالاخص در مناطق حاشیه شهر، کمبود تجهیزات و عدم نظارت بر عملکرد نیروهای خدماتی، از جمله موانعی ست که منجر به بحران موجود شده است. اگر چه در چند ماه اخیر در خصوص آموزه های شهروندی تلاش بسیاری شده است اما به دلیل عدم خدمات دهی به موقع و حضور خودروهای جمع آوری زباله در محلات، این آموزه ها بی تاثیر بوده و در بسیاری از محلات باعث بی اعتمادی مردم به آموزه ها و وعده ها شده است.
قریب به هفده سال قبل سازمان پسماند با جذب قریب به سی نفر نیرو با هدف آموزه های شهروندی خانه به خانه، معضل زباله در سطح منطقه یک را حل نمود. ساکنان این منطقه هنوز بر اساس همان آموزه ها تفکیک زباله را در مبدا انجام می دهند و به دلیل آشنایی به حقوق شهروندی خود نیروهای خدمات رسان را مجاب به حضور موقع در محل می کنند. به دلیل این آموزه ها، کاهش چشمگیر تولید زباله را در گستره وسیع این منطقه شاهد بودیم. شهردار سابق زاهدان به دلایل نامشخص آموزش شهروندی سازمان پسماند را تعطیل و نیروهای آنرا در سطح شهرداری زاهدان پراکنده کرد.
شهرداری کلان‌شهری چون اصفهان با الگو برداری از شهرهای بزرگ جهان و گرفتن مشاوره از کارشناسان کشورهای پیشرفته، توانسته تولید زباله را کاهش و بازیافت پسماند را تا نود درصد افزایش داده و به عرصه تولید بازگرداند. آنها با شعار دفن زباله صفر درصدی تلاش دارند از هر امکانی برای درآمد پایدار شهری و هدر رفت این سرمایه عظیم بهره برند. بازیافت نخاله های ساختمانی و نظارت بر ساخت و سازها و حمل نخاله جای هر گونه تخطی از قوانین را از بین برده است.
به دلیل داشتن انواع کارخانه های بازیافت، زباله گردها زیر نظر یک شرکت پیمانکاری و طبق اصول بهداشتی به جمع آوری زباله های تر و خشک پرداخته و پیمانکار زباله‌ها را به کارخانه ها می سپارد.
شهرداری زاهدان برای رسیدن به شرایط نه آرمانی بلکه حداقلی میبایست ابتدا دو کارخانه بازیافت خود را به چرخه تولید بازگردانده و کارخانه های دیگری برای بازیافت انواع زباله های خشک و تر راه اندازی کند. با الگو گیری از شهرهایی چون اصفهان، کرج و حتی کرمانشاه که تجربه موفقی در بحث جمع آوری زباله و بازیافت آن داشته اند، باید دست دلالان از زباله قطع شود و با حضور شرکت های پیمانکار حق و حقوق زباله گردها تضمین شود و در شیوه زندگی آنها تحولی ایجاد شود.
زباله ها یک ثروت بزرگ برای شهر زاهدان هستند که متاسفانه در شرایط فعلی به دلیل ساختار نامناسب و آشفتگی در عملکرد مدیران شهری تبدیل به یک معضل شده و این ثروت کلان توسط دلالان به اصفهان فرستاده می شود تا پس از بازیافت به چرخه اقتصاد برگردد. در این میان شهر زاهدان، هم از درآمد آن بی بهره مانده و هم تبعات ریخت و پاش آن را تحمل می کند و هزینه ای مضاعف نیز از بودجه شهری برای جمع آوری آن پرداخته می شود.
در یادداشت بعدی به معضلات دفن زباله و نگهداری آن در زاهدان خواهم پرداخت.
نویسنده: سلطانعلی عابدی
