دیار عیار _ برنامه های فرهنگی و هنری درج شده در نقشه راه، به دو اولویت توسعه امکانات فرهنگی، هنری، مذهبی، زائرسراها و معرفی موسیقی محلی با بهره گیری از ظرفیت مشارکت عمومی خلاصه می شود و پروژه های اولویت دار بخش فرهنگ و هنر استان شامل تکمیل و تجهیز مجتمع فرهنگی و هنری فنوج، توسعه و تکمیل مجتمع فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هامون، احداث نگارخانه ایرانشهر و احداث پلاتو ایرانشهر است.
تمام چشم انداز آمده در نقشه راه توسعه استان به همین موارد خلاصه می شود که به زعم نگارنده این شیوه نگرش به امر مهم فرهنگ و هنر به سایر عرصه ها نیز لطمه وارد می کند.
زاهدان از جمله شهرهای پیشگام کشور، در عرصه فرهنگ و هنر بوده و خانه فرهنگ و هنر قدیم زاهدان، به آموزش هنرجویان و تولیدات محصولات هنری فعالیت های چشمگیری داشته است. محصول چندین دهه آموزش، هنرمندانی توانمند در عرصه فیلمسازی، نمایش، ادبیات، هنرهای تجسمی، موسیقی و… بوده و در دهه شصت و هفتاد خورشیدی هنر استان در سطح کشور از جایگاهی قابل اعتنا برخوردار شد. دریافت جوایز متعدد ملی و در برخی هنرها بین المللی، نشان از زیر ساخت های قدرتمند فرهنگی و هنری و نبوغ هنرمندان استان داشت.
در شرایط موجود هنرمندانی که عمر و جوانی خود را به پای فرهنگ و هنر گذاشته اند به دلیل کمبود امکانات و عدم حمایت در تولید محصولات فرهنگی و هنری مهاجرت کرده، خانه نشین شده و در مواردی نیز تغییر حرفه داده اند.
با ندیده گرفتن نبوغ هنرمندان و عدم تولید محتواهای فرهنگی بر اساس تاریخ و فرهنگ شمال و جنوب استان، الگوهای ولنگار ماهواره ای و یا فرهنگ خشن و روابط افراطی حاکم بر فضای کشورهای همسایه به طرق مختلف به استان نفوذ کرد و رویدادهای تلخی را رقم زد و شهرهای استان را خون آلود و عزادار نمود و باعث بی اعتمادی بسیاری ها از جمله سرمایه گذاران به استان شد.
مادامی که به زبان هنر الگوهای خودی تولید و ترویج نشود زمینه ورود میهمان های ناخوانده فرهنگی مهیا می شود و نسل جوان الگوهای خود را در خارج از محدوده جغرافیایی بومی جستجو می کنند.
وقتی فرهنگی به تاریخ، اسطوره ها و حماسه های خود بها ندهد محکوم به در جا زدن یا تکرار تاریخ هستند. وقتی از طریق شخصیت هایی چون خانواده رستم، زال، سام، نریمان و سورن و… در شمال استان و شخصیت های حماسی و جذاب هانی، شی مرید، چاکر ، گهرام و… در جنوب استان که با روح ملی ایرانی، وطن پرستی و خداپرستی سنخیت دارند خوراک فکری و فرهنگی استان را تامین کند نسل جوان راه را گم نمی کند و با ایجاد امنیت پایدار، علاوه بر اینکه از فرار سرمایه های پولی و انسانی جلوگیری به عمل آورده باعث جذب سرمایه هم می شوند.
امروز چشمان مردم سیستان و بلوچستان به دستان سرمایه گذاران خارج از استان دوخته شده که با توجه به چهره ناخوشایندی که فیلم های سال های دور و نزدیک از این استان به تصویر کشیده به تحقق آن امیدی نیست.
نیاز فعلی استان ارایه یک تصویر واقعی از استان و مردم آن به مردم سایر استان هاست تا باور کنند استان ما مانند تگزاس نیست و داخل کوچه و خیابان های آن سر نمی برند. اگر چه افرادی که با مردم این استان معاشرت داشته اند به خونگرمی آنها معترفند اما جمعیت بزرگی، این استان با فیلم ها و اخبار ناامنی های دهه های قبل می شناسند.
تغییر چهره استان نیاز به فعالیتهای گسترده ای دارد که مهمترین آنها هنر است. همه مردم کشور را نمی شود به استان آورد تا شاهد واقعیت موجود در استان باشند اما با تولید محصولات فرهنگی و هنری می توان به خانه های آنها در تمام نقاط کشور رفت و نگرش منفی آنها را تغییر داد.
چشم اندازی که نقشه راه توسعه استان برای فرهنگ و هنر این استان ترسیم کرده به تحول ختم نمی شود. اگر باور داریم فرهنگ نقش زیربنایی در همه امور از جمله اقتصاد دارد نیاز به تدوین چشم اندازی جدید منطبق بر واقعیات و نیازهای جامعه هستیم. چرا برای یکبار هم که شده، سیاسیون به فعالان عرصه فرهنگ و هنر اعتماد نمی کنند. این همه هزینه برای پروژه هایی شد که پس از اتمام آن متوجه شده اند از اساس اشتباه بوده است. یکبار هم عرصه هنر را برای جبران مافات امتحان کنند. وقتی در تمام دنیا آموزش فرهنگی و تولیدات محصولات هنری تحولاتی همه جانبه در پی داشته بی تردید در این خطه هم خواهد داشت.