نامه سرگشاده مشاور معاونت علمی سازمان برنامه و بودجه کشور به رییس‌جمهور پیرامون مشکلات سیستان
نامه سرگشاده مشاور معاونت علمی سازمان برنامه و بودجه کشور به رییس‌جمهور پیرامون مشکلات سیستان
احسان علی عالی، مشاور معاونت علمی و فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه کشور پیرامون مشکلات سیستان نامه ای خطاب به رییس جمهور منتشر کرد، عالی نوشت: بعنوان یک سیستانی و در عین حال خدمتگزار در سطوح مدیریت میانی و استانی برنامه و بودجه با توجه به وضعیت بسیار اسفناک و سخت سیستان عرایضی را در محورهای زیر ارائه می نمایم.

به نام خدام

محضر مبارک حضرت آیت الله رئیسی

ریاست محترم جمهوری

با سلام و احترام

سیستان در شرق کشور تنها نقطه ای در کل شرق کشور هست که اکثریت سکنه آن بلحاظ فرهنگ، زبان و مذهب با اکثریت سکنه کشور همسانی دارد، بعلاوه از دهه ها هست که نقش تأثیرگذاری در امنیت کل شرق داشته و نیز در تولید غله و دام مناطق همجوار و اطراف خود تعیین کننده بوده است و علاوه بر آن در ادبیات حماسی کشور جایگاه منحصر به فردی داراست. مجموعه عواملی که مختصر بیان شد اهمیت این منطقه را در کلان کشور نشان می دهد و جا دارد مسئولین عالی به سرنوشت این نقطه توجه ویژه ای مبذول دارند.

حضرت آیت الله رئیسی

این منطقه در حال حاضر با بود و نبود دست و پنجه نرم می کند و وضعی دارد که در تاریخ خود هرگز تجربه نکرده است، سه خطر عمده و مشکل که قامتش را خمیده کرده و نفسش را به شماره انداخته؛ اول به دلیل نبود آب همه مشاغل و تولید در حال نابودی و ویرانی است و بیش از یک دهه هست که هر روز بدتر می شود و اینک به آب آشامدنی هم رسیده و امید هم دارد از مردم رنگ می بازد.

خطر دوم که نبود آب بوجود آورده است، ویرانی محیط زیست، خطر شنهای روان، گرد و خاک طوفان و ریزگردها که زیست آدم و حیوان و گیاه را غیرممکن ساخته است و خطر سوم مهاجرت گسترده و معضلات فرهنگی همه ساختارهای اجتماعی و روانی و … می باشد که از چندی قبل شروع و اینک سرعت نابودکننده‎ای پیدا کرده است. این معضلات از روزی که پای منافع کشورهای قدرتمند و به اصطلاح استعمارگر به این منطقه باز شد، همچنان ادامه دارد و طالبان نمایش آخریست.

حال با این وضعیت نظام چه انجام داده، البته واقع اینکه الطاف رهبر عالی در این زمینه عیان است و هر چه به معظم له پیشنهاد شده از نظر منابع مالی همه را موافقت فرموده اند اما در سطوح دیگر که باید بیشتر به منطقه توجه می شد و در پیشنهاد پروژه ها و اجرا دقت بیشتری بعمل می آمد نشده و از همین روست که اینک همه تنها تماشاگرند و منطقه بین مرگ و زندگی دست به دست می شود.

جناب آقای رئیس جمهور

همه برنامه های گذشته این منطقه براساس معمول و عادی تهیه شده و هرگز قابل تصور نبود که همسایه و هموطن فعلی و قبلی ما به گونه ای برسد که آب « حیات سیستان » را برای شوره زارهای گودزره روا بدارد و از منطقه دریغ نماید و در عین اینکه به کوچکترین سختی همین نقطه پناهگاه امن و راحت آنها بوده و اکنون هم هست. بنابراین به سرعت باید برنامه هایی در سه حالت عادی، اضطراری و ترکیبی از هر دو تهیه و در دستور کار قرار گیرد.

در شرایط سخت و دشوار کنونی باید مدیران منطقه در سطح بالایی از تجربه و کارآمدی باشند با مدیران متوسط و ضعیف دشواریها بیشتر خواهد شد.

آنچه بر سیستان در دهساله اخیر گذشته از هر حادثه ای مثل سیل و زلزله بدتر و خطرناکتر بوده، لازمست بر اقشاری مثل کشاورزان و دامداران منابع مالی لازم اختصاص یابد اعم از کمک های مالی، مایحتاج زندگی، تسهیلات ارزان قیمت و طولانی تا بهبود شرایط و بخصوص منابع برای دام و علوفه لازم.

ریزگرد و شن اگر برنامه ای ویژه نداشته باشد امکان زیست را از بین می برد، چنانکه اکنون نیز خطرش عیان شده، البته اگر قرار است سیستان بیابانی هولناک شود می شود هم برای حفاظت منطقه پروژه هایی اجرا شود و هم کسانی را که مسبب این وضع هستند (افغانستان) با این پروژه مواجه نمود؟!

در مورد هامون آب از شمال نیز وارد می شود یعنی از فراه رود و سایر منابع متاسفانه هنوز برنامه مدون و سنجیده ای برای استفاده از این منابع تدوین نشده، می توان هم در زمینه مهار مناطق شن خیز و منشأ ریزگردها و هم تغذیه محدوده های مرتعی و نیزارها و هم صدر و صیادی اقدام نمود.

برخی از مناطق سیستان امکان حفر چاهک وجود دارد که دو دهه و بیشتر شروع شده اما هنوز مطالعه گسترده و کارآیی صورت نگرفته و نه روشهای نوین آبیاری و نه چگونگی استفاده در حال حاضر با روش غرقابی و عموماً گندم و جو مورد بهره برداریست. می تواند این امکان با حمایت دولت منشأ درآمد و تولید بیشتر و نگهداشت جمعیت شود.

بلحاظ جمعیتی از چند دهه قبل رشد جمعیت این منطقه بتدریج کمتر شده، تا از سرشماری نود تا نود و پنج به رشد منفی رسیده، متاسفانه علی رغم این آمار هشداردهنده هنوز کار دقیقی در خصوص چگونگی این آمار و تجزیه و تحلیل آن صورت نگرفته و نه در مورد اقداماتی که نظام می تواند آگاهانه انجام دهد.

با وجود وخامت وضع منطقه از حداقل دو دهه قبل وزارت امور خارجه دیپلماسی فعال و متناسب با این وخامت اتخاذ نکرده و از نهادهای بین المللی هم کمتر استفاده ای بعمل آمده، تا وضع به اینجا رسیده، ده ها پروژه که همه خلاف معاهدات دوجانبه و بین المللی بوده با سکوت تماشا کرده ایم. قرارداد سال پنجاه و یک با توصیه آمریکا به شاه و خائنانه مبادله شد، خود شاه هم به این خیانت واقف بود و اینگونه سرنوشت سیستان مظلومانه به اینجا رسیده و ما همچنان منفعلانه شاهد ویرانی تدریجی هستم. وزارت امور خارجه، شورای امنیت ملی بنای پرداختن جدی تر را ندارند؟!!

متاسفانه تحصیلکرده ها و دانشگاهیان و ریش سفیدان و سایر اقشاری که می توانستند نقش بیشتری داشته باشند نتوانستند و منفعل هستند و اگر برای تجدیدنظر در این روند برنامه ای از سوی دولت طراحی شود شاید بتدریج از این نیروی بالقوه بتوان بالفعل بهره برد .

با احترام

احسانعلی عالی